آشنایی با ساختمان مو ، فیزیولوژی موی انسان

هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو میریزد.

نگهداری از مو نیازمند شناخت ساختمان مو است

در افراد مختلف متفاوت است همچنان که یک مو میریزد موی جدید جای آن را می گیرد. مشکل زمانی آغاز میشود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود . این علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر کنند و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند.

ادامه مطلب ساختمان مو و فیزیولوژی موی انسان

ساختمان مو شامل: شفت مو(قسمتی که از پوست خارج شده و قابل رویت است) ریشه مو (قسمتی که زیر پوست قرار گرفته) و فولیکول مو (مسیری لوله مانند در ناحیه درم که ریشه مو در آنجا رشد می کند) می باشد.

در انتهای فولیکول ناحیه ای برجسته است به نام با لب که پیگمان رنگی ملانین در آن تولید می شود در موهای مشکی این قسمت سیاه بوده و در موهای روشن و سفیدبی رنگ می باشد.

قسمت انتهای بالب دارای یک فرورفتگی است و بافت پیوندی که از درم به این قسمت وارد شده درمال پاپیلا نامیده میشود .درمال پاپیلا توسط مویرگهای خونی تغذیه میشودومسئول تولید موی جدید میباشند.

ترکیب اصلی مو یک پروتئین ساختمانی قوی به نام کراتین می باشد این پروتئین در ناخن و سطح خارجی پوست هم وجود دارد.

هر شاخه مو از سه لایه تشکیل شده:

1. داخلی ترین لایه مدولا نامیده میشودو فقط در موهای ضخیم وجود دارد این لایه نور را به خوبی منعکس میکند و باعث میشود رنگ مو درآفتاب نسبت به سایه متفاوت باشد.
2. لایه میانی کورتکس نامیده میشود و لایه ای است که استحکام و رنگ و حالت مو را مشخص میکند.
3. خارجی ترین لایه کوتیکول نامیده میشود و این لایه نازک و بدون رنگ می باشد و نقش آن محافظت از لایه ضخیم و ملانین دار کورتکس می باشد.

آناتومی فولیکول مو

وقتی دقیق به پوست سر نگاه کنیم متوجه می شویم موها انفرادی رشد نمی کنند . آنها در گروه های یک ، دو ، سه ، چهار تایی از سطح پوست خارج می شوند. ریشه های این دسته های مو توسط یک غشاء ظریف احاطه می شوند و مانند واحدهای مجزا از هم، در پوست سر توزیع میشوند که به هر کدام یک واحد فولیکولی گفته می شود.موها در هر واحد فولیکولی در سطح پوست کاملا نز دیک یکدیگر و هر چه در درم پایین میروند از یکدیگر فاصله میگیرند.

هر واحد شامل ریشه های موی نزد یک به یکدیگر، غدد چربی کوچک، رگهای خونی تغذیه کننده و رشته های عصبی می باشد. این واحدهای فولیکولی ۱ تا ۵/۱ میلی متر از. یکدیگر فاصله دارند. در حالتی که دو واحد فولیکولی خیلی نزدیک هم باشند مجموع آن دو واحد، فولیکولار گروپ نامیده میشود.

موها چگونه رشد میکنند؟

برای فهم بهتر علت ریزش مو بایستی اطاع دقیقی از مراحل سیکل طبیعی رشد مو داشته باشیم.موهای انسان به طور طبیعی با یک روش دوره ای رشد میکنند که سیکل رشد مو نامیده می شود (یک مرحله رشد و یک مرحله استراحت ) . مرحله رشد یک فولیکول با فولیکول همسایه متفاوت میباشدو به این حالت رشد موزائیکی گفته میشود.

مراحل مختلف سیکل مو شامل:

1. آناژن یا فاز فعال یا فاز رشد ۲-۸ سال
2. کاتاژن یا فاز تحلیل رونده ۲-۴ هفته
3. تلوژن یا فاز استراحت ۲-۴ ماه

طول مدت هر کدام از این فازها با توجه به سن ،شرایط تغذیه، فاکتورهای هورمونی وعوامل فیزیولوژیک و پاتولوژیک بدن می تواند تغییر کند .

یک فولیکول مو در مرحله آناژن به بلند ترین طول خود رسیده و تا عمقی ترین ناحیه درم پایین میرود در محکم ترین حالت ممکن قرار دارد بعد از مدتی فولیکول وارد مرحله کاتاژن شده در این مرحله تغییرات تحلیل برنده ، کوچک شدن و کوتاه شدن فولیکول شروع میشود و طول آن تا کوتاه میشود قسمت انتهایی آن کامل از بین میرود و درمال پا پیلا جدا میشود در این زمان مو وارد فاز استراحت یا تلوژن شده و ۲ تا ۴ ماه در این حالت رکود به سر میبرد وقتی یک فولیکول جدید از درمال پاپیلای باقی مانده شروع به رشد کرد موی در حالت استراحت ریزش پیدا میکند و یک شفت جدید از جای خالی آن خارج میشود. در حالت طبیعی ۹۰% مو ها در فاز رشد میباشند و ۱۰% در فاز استراحت و به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار موی تلوژن به هنگام شستن مو و شانه کردن ریزش پیدا میکنند .