ریزش مو مردانه ، ریزش مو زنانه
ریزش موی مردانه شایعترین فرم ریزش مو است و در مردان مستعد از نظر ژنتیکی ایجاد میشود. ریزش موی آندروژنیک در مردان ۲۰ تا ۳۰ سالگی به صورت ریزش تدریجی مو عمدتا در نواحی ورتکس و پیشانی- گیجگاهی آغاز میشود.
ریزش مو و علل آن ، ساختمان مو و فیزیولوژی مو
در هر زمانی ۱۰% موهای سر شما در فاز استراحت هستند.بعد از گذشت ۲ تا ۳ ماه، موهای در فاز استراحت می ریزند و موهای جدید به جای آنها می رویند.این رویش حدود ۲ تا ۶ سال بعد تمام می شود.در این فاز، هر تار مو، ماهیانه ۱ سانتیمتر رشد می کند.
ریزش مو ، علتهای ریزش مو در مردان و زنان
چه عواملی باعث ریزش مو میشوند؟
هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو میریزد البته در افراد مختلف متفاوت است همچنان که یک مو میریزد موی جدید جای آن را می گیرد.
مشکل زمانی آغاز میشود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود . این علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر کنند و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند شامل:
-
تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس
استرس میتواند عامل مهمی ریزش مومحسوب شود. به طور طبیعی ۱۰-۵ % از موهای سر در مرحله استراحت به سر میبرند یک استرس شدید باعث میشود درصد زیادی از موها در یک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف میشود. چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید میباشد که باعث نگرانی فرد میشود این استرس میتواند شامل: یک ضربه روحی ناگهانی (مرگ یکی از نزدیکان ، از دست دادن شغل ، جدایی) یا بیماری (تب شدید، عفونت، آنفلوآنزاو…) یا خستگی شدید ناشی از کار زیاد ، داشتن جراحی.
چون این حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ریزش موی خود را به آن نسبت نمی دهد این یک شرایط موقتی میباشد و طی چند ماه موهای جدید با سیکل طبیعی شروع به رشد میکنند ودر سیکل آینده درصد زیادی از موها وارد مرحله استراحت نمی شوند .
-
آناژن افلوویوم یا ریزش ناگهانی
آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشدبه طور ناگهانی ریزش پیدا میکنند. شیمی درمانی و رادیو تراپی در درمان سرطان عامل پر قدرتی است که باعث توقف فاز رشد و ریزش مو میشود. شیمی درمانی و رادیو تراپی روی سلولهایی از بدن که به سرعت تقسیم میشوند مثل سلولهای سرطانی اثر کرده و باعث از بین رفتن آنها میشود متاسفانه چون سلولهای ناحیه فولیکول موسرعت تقسیم بالایی دارند این داروها روی آنها هم اثر کرده و باعث از بین رفتن فولیکولها میشود.
البته این حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شیمی درمانی موها شروع به رشد میکنند.
-
تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین ، پروتئین و آهن مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوند البته اثر آنها میتوانند موقت باشند و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود.
-
فاکتورهای شیمیایی
مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها ، فر کردن ، صاف کردن و دکلره استفاده میشوند میتوانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وریزش موقت ایجاد کنند در مواردی این ریزش موها دائم شده و موهای ریخته شده دوباره رشد نمیکنند.
-
عدم تعادل هورمونها
به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید میشود این موارد شامل: دیابت کنترل نشده، بیماری تیروئید، کلیه ، کبد، لوپوس، سندرم تخمدان پلی کیستیک در این شرایط تا درمان کامل بیماری اصلی ریزش مو ادامه خواهد داشت. بنابراین یافتن علت اصلی ریزش مو مهمترین قدم در درمان آن میباشد.
-
طاسی آندروژنتیک
معمولترین علت ریزش مو در آقایان عامل پر قدرت آندروژنتیک می باشد. همانگونه که از نام آن مشخص میباشد دو فاکتورمهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند. درخانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد میشود ولی معمولا باعث نازک شدن مو وریزش منتشر در سر میشود.
در آقایان بعد از بلوغ به دنبال آفزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع میشود.
-
تستوسترون چه نقشی درایجاد طاسی مردانه دارد؟
هیچ شکی وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد ، نحوه پراکندگی موهای بدن دارد. در زمان بلوغ رشد موهای ثانویه در نواحی زیر بغل و شرمگاهی وهمچنین رشد مو در صورت آقایان و موهای کوتاه و نازکتر در بدنشان به دلیل افزایش هورمون مردانه تستوسترون می باشد. در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز انجام می شود.
درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای این هورمون دی هیدرو تستسترون داشته و این هورمون اثر مخرب برای فولیکولهای سر دارد و باعث ضعیف شدن آنها شده و موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند.
-
کوچک سازی یا مینیاتوری شدن
دی هیدرو تسترون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود این کار باعث میشود یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود. تصویر زیر یک فولیکول مویی که از نظر ژنتیکی حساس به آندروژن می باشد را نشان میدهد ازفاز آناژن به تلوژن رسیده و سپس وارد مرحله آناژن جدید شده در حالی که کوچکترو نازک تر و کمرنگ تراز قبل به نظر می رسد در صورتی که این سیکل رشد معیوب چند بار تکرار شود یک موی ضخیم به موی کرکی تبدیل شده و سرانجام دیگر موی قابل رویتی از این فولیکول رشد نخواهد کرد فولیکول مو مرده و طاسی کامل می شود این پدیده کوچک سازی یا مینیاتوری شدن مو نامیده میشود.
ژنها چه نقشی در ریزش مو دارند؟
بر اساس برخی از مطالعا ت ژن طاسی روی کروموزوم اتوزومال قرار گرفته و روی کروموزوم جنسی نیست. جایکاه دقیقی که روی کدام یک از کروموزومهای اتوزومال شماره ۱ تا ۲۲می باشد مشخص نشده. این ژن در مردان به صورت اتوزومال غالب و درزنان اتوزومال مغلوب ظاهر میشود.
در مرحله تشکیل جنین ژن طاسی باعث می شود یک سری از فولیکولهای مو نسبت به دی هیدرو تستوسترون حساس شوندو بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی این فولیکولهای حساس وارد مرحله کوچک سازی شده و از بین میروند.
انواع ریزش موی زنان
ریزش مو در خانمها بیشتر از مردان دارای تغییرات دوره ای است به عنوان مثال در فصل خاصی ریزش موی آنها شدید شده و هر سال این روند تکرار می شود و یا بعد از زایمان و بعد از یائسگی موی زیادی از دست می دهند حجم موی زنان معمولا با افزایش سن کم می شود یا بعضی افراد از نظر ژنتیکی موهای نازک و کم پشتی دارندو از زمان کودکی کم مو بودند این موارد کاملا طبیعی بوده و احتیاج به درمان خاصی ندارد البته در صورتی که مشکل روانی برای فرد ایجاد کند درمانهای قابل دسترسی موجود می باشد.
در مقابل شرایطی وجود دارند که عوامل دیگری مثل بیماری ، تغییرات هورمونهای داخلی و مصرف تعدادی از داروها و فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باعث ریزش موی کامل می شوند این موارد به درمان دارویی نیاز داشته وحتما از طرف بیمار باید جدی گرفته شود.
به نظربسیاری از مردم طاسی مختص مردان می باشد و خانم ها موهایشان را از دست نمی دهند اما حقیقت چیز دیگری است میلیونها زن در دنیا از طاسی زنانه رنج میبرند و سالیانه به تعداد آنها افزوده می شود.
وراثت عامل پر قدرت در طاسی زنان می باشد یک زن ازهر چهار زن این نوع طاسی را تجربه میکنند. بعضی از زنان در مورد از دست دادن موی خود با هیچ کس صحبتی نمی کنند زیرا به تصور آنها ریزش مو و طاسی فقط مختص آقایان است و برای خانمها کاملا غیر طبیعی است بنابر این از نظر روحی بسیار آشفته می شوند و احساس اضطراب شدید، کاهش جذابیت ،کیفیت زندگی آنها را تهدید می کند. اگر از دست دادن مو تا این حد باعث مشکلات روانی شود، خانواده ، دوستان و پزشک خانوادگی آن فرد بایستی تا حد ممکن به او کمک کنند .
انواع ریزش موی زنان
-
ریزش موی منتشر diffuse pattern
معمول ترین ریزش مو در خانمها طاسی منتشر می باشد. در بیشتر موارد علت این نوع ریزش ژنتیکی می باشد البته بیماریها و داروهای خاصی هم می توانند باعث ریزش منتشر شوند در این نوع طاسی موها در ناحیه وسیعی از سر نازک شده و تراکم آن کم میشود البته معمولا خط موی پیشانی باقی می ماند.
-
طاسی ژنتیکی زنان
طاسی ارثی در خانمها آندروژنتیک هم نامیده میشودو ژن آن از پدر و مادر منتقل شده و به صورت اتوزومال مغلوب ظاهر می شود. موها از پشت خط موی فرونتال شروع به نازک شدن کرده و به سمت پایین پشت و کناره سرکشیده میشود معمولا در سنین ۴۰ تا ۵۰ ظاهر می شود و در مواردی هم در سن ۲۰ سالگی اتفاق میافتد.
خوشبختانه در اکثر موارد خط موی فرونتال حفظ شده و مانند مردان عقب رفتن موهای پیشانی ایجاد نمی شودشواهد نشان داده در افرادی که از نظر ارثی مستعد طاسی هستند مصرف قرص های ضد بارداری سن شروع ریزش موی آنها را پایین آورده و زودتر دچار طاسی میشوند بنابراین در افرادی که سابقه خانوادگی طاسی زنانه دارند بهتر است این قرص را مصرف نکنند.
اگرخانمی به این نوع ریزش مو مبتلا شد بایستی تمام علتهای موثر در ریزش مو ( انواع بیماریها ، مشکلات هورمونی ، کم خونی، استرس …) بررسی شوند درصورتی که هیچ گونه مشکل داخلی وجود نداشت تشخیص اصلی ریزش موی ارثی می باشد.
-
نقش تستوسترون در طاسی ژنتیکی زنان چیست؟
مقداری هورمون مردانه تستوسترون در بدن زنان وجود دارد در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون(DHT) تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز انجام می شود.
در درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای هورمون DHT وجود دارد و این هورمون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود در واقع یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود بابراین موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند.
-
بیماریها و شرایط خاصی که باعث ریزش موی منتشر در زنان میشود
بعد از زایمان، بعد از یائسگی، بیماری تخمدان پلی کیستیک، بیماری تیروئید، بیماریهای اتوایمیون بعد از یائسگی به دلیل کاهش استروژن ریزش مو افزایش می یابد. در خانمها هورمون استروژن یک اثر محا فظتی قوی بر مو و پوست دارد.
-
تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین، کم خونی، کمبود پروتئین و کالری، کمبود روی و اسیدهای چرب ضروری، مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوند. البته اثر آنها موقت بوده و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود.
خانمهایی که خونریزیهای ماهیانه شدید دارند در معرض کمبود آهن می باشند و در صورتی که این کمبود توسط تست آزمایشگاهی تشخیص داده شد حتما بایستی به دنبال درمان آن باشند زیرا می تواند یک عامل پر قدرت در ریزش موی خانمها باشد. همچنین افزایش ویتامین آ در بدن, می تواند باعث ریزش مو شود.
-
تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس و دارو
تعداد نسبتا زیادی از داروها میتواند باعث پدیده تلوژن افلوویوم شود البته این ریزش موقتی است و با قطع شدن مصرف دارو مشکل بر طرف می شود.
- داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و هپارین
- داروهای ضد تشنج دیلانتین
- داروهای ضد نقرس کولشیسین و آلوپورینول
- ضد فشار خون به خصوص بتا بلوکر
- ضد التهاب پردنیزولون
- پایین آورنده کلسترول
- ضد افسردگی لیتیوم
- شیمی درمانی
- ضد بارداری
- مصرف زیاد ویتامین آ
- داروهای لاغری و کوکائین
-
ریزش مو با طرح مردانه در زنان
در این نوع ریزش مو مانند مردان عقب رفتن خط موی پیشانی و خالی شدن وسط سر دیده می شود. در این زنان موها در جلو و وسط سر نازک شده در حالی که در ناحیه پشت و کناره ها موها ضخیم و پر تراکم می با شد. اگر این نوع ریزش مو در اثر افزایش غیر طبیعی سطح هورمون مردانه باشددر صورتی که این افزایش با تست آزمایشگاهی مشخص شد مصرف داروهای آنتی آندروژن و محلول موضعی مینوکسیدیل تا حد زیادی از ریزش بیشتر جلوگیری می کند.
این زنان به دلیل داشتن موهای خوب و پر تراکم در ناحیه پشت سر کاندید مناسبی برای جراحی پیوند مو می باشند.
-
ریزش موی منطقه ای
شایع ترین عواملی که می توانند باعث ریزش مو در یک قسمت سر شود:
-
Alopecia areata (آلو پسیا آراتا):
در این حالت قسمتی از موها به صورت گرد و سکه مانند به طور ناگهانی دچار ریزش می شوند. به ندرت، ممکن است تمام سر و حتی ابرو ومژه هم مبتلا شوند. این نوع ریزش منطقه ای با درمان های دارویی برطرف میشوند و انجام پیوند مو در این نوع ریزش صحیح نیست.
-
Traction Alopecia (آلو پسیا ناشی از کشش):
در صورتی که موها آرایش خاصی داشته باشند که از ناحیه شقیقه ها و جلوی پیشانی به طور مرتب تحت کشش باشند باعث از بین رفتن فولیکولها دراین ناحیه شده این نوع ریزش به خوبی به وسیله جراحی پیوند مو اصلاح می شود.
-
Trichotillomania (تریکو تیلومانیا):
یک نوع اختلال روانی است و بیشتر در زنان جوان دیده می شود. فرد موهای خود را به دور انگشت پیچیده و با کشش محکم آنها را می کند. دیده می شود. فرد موهای خود را به دور انگشت پیچیده و با کشش محکم آنها را می کند.
-
Face lift and brow lift procedures:
در جراحی کشیدن صورت و بالا بردن ابروها نزدیک ناحیه برش جراحی یا در خط پیشانی ناحیه شقیقه ها موها از بین می روند این افراد کاندید خوبی برای جراحی پیوند مو می باشند.
-
Tinea Capitis:
یک نوع عفونت قارچی در سر می باشد و باعث ایجاد تکه های قرمز بدون مو یا همراه با موهای شکسته می شود.
دیدگاه خود را بنویسید