الف) خال های اکتسابی:

اکثریت خال ها اکتسابی هستند و به طور طبیعی حدود ۸۰ درصد مردم دارای یک یا چند خال ملانوسیتی می باشند. این خال ها بیشتر در دوران کودکی و بلوغ ایجاد می شوند و پس از سن ۳۵ سالگی پیدایش خال جدید کمتر دیده می شود.
یک فرد سفید پوست به طور طبیعی در سنین متوسط عمر دارای حدود ۲۰ تا ۴۰ عدد خال است. خال ها معمولا ابتدا ضایعات قهوه ای رنگ مسطح و صاف شبیه کک مک است (خال جانکشنال) و با گذشت زمان بزرگتر، کم رنگ تر و برجسته می شود (خال مرکب یا خال داخل درمی). همچنین ممکن است در سطح خال شاهد رشد مو باشیم.
البته بعضی خال ها ممکن است به همان شکل اولیه باقی بماند و تغییری نکند. گاهی خال در سنین جوانی، هنگام حاملگی، در دوران بلوغ یا در اثر تزریق ACTH تیره تر و بزرگتر شود و برخی اوقات خال های جدید ممکن است بروز کند.

ب) خال های مادر زادی:

حدود یک درصد نوزادان، در موقع تولد دچار این نوع خال هستند. این نوع خال ها می تواند در اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ باشد. خال های بزرگ، قطری بالاتر از ۲۰ سانتیمتر دارند و ممکن است گاهی به اندزه ای بزرگ باشند که قسمتی یا تمامی تنه یا اندام را دربر گیرند.

این نوع خالها در قسمت تحتانی پشت و در ناحیه ران ها دیده می شوند و ۴ تا ۶ درصد خطر ایجاد سرطان بدخیم پوست یعنی ملانوم در آنها وجود دارد.

خال های مادر زادی در موقع تولد ممکن است بسیار کمرنگ باشند و به همین دلیل ممکن است مورد توجه واقع نشوند. خال های ملانوسیتی مادر زادی کوچک و متوسط معمولا سرعت رشد کمتری نسبت به سرعت رشد شیر خواران دارند و بنابراین با گذشت زمان کوچک می شوند.

در موقع بلوغ این خالها تیره تر شده و موهای خشن روی آنها رشد می کند.

خال های دیگری نیز در بدن وجود دارد که برخی از انواع آنها شامل موارد زیر است:

1. خال هاله دار
2. خال آبی
3. خال دیسپلاستیک

سایر ضایعات رنگی پوست که در تشخیص افتراقی خال مورد توجه هستند:

1. کک مک
   لکه های سنی

آیا خال ها را باید برداشت؟

حقیقت این است که اکثریت خال ها و لکه های پوستی خوش خیم هستند و خطر ابتلا به سرطان پوست در آنها بسیار کم است.
هر خالی که دارای یک یا چند نمای غیر معمول باشد مانند عدم تقارن ضایعه و نامنظم بودن حاشیه و یکنواخت بودن رنگ خال و یا اندازه آن بیش از هفت میلیمتر باید برداشته شود.

خال هایی که در سنین بالا به رشد خود ادامه می دهند و یا دچار تیره رنگی و تغییر شکل می شوند را باید برداشت. بعضی خال ها بد منظره و ناخوشایند هستند و بیمار از لحاظ زیبایی و یا به اصرار اطرافیان جهت عمل جراحی خال صورت مراجعه می کند که برداشتن خال در این موارد باید با دقت و رعایت اصول جراحی جهت باقی نماندن یا به حداقل رساندن خطر جوشگاه عمل انجام شود.

هر لکه، خال یا ضایعه پوستی که به طور ناگهانی دچار تغییرات در اندازه، شکل و یا رنگ شود یا دچار خونریزی، خارش، درد یا زخم باشد بایستی توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

در مورد خال های بزرگ روشهایی وجود دارد که باعث محو کردن کامل خال نمی شود ولی از نظر ظاهری وضعیت بهتری به وجود می آورد مثل لایه برداری (پیلینگ)، درم ابرژن و لیزر که باعث کم رنگ تر شدن خال میشوند ولی معمولا موقت بوده و خطر ابتلا به سرطان (ملانوما) را کم نمی کند.

ملانوم بدخیم :

این سرطان بدخیم ترین سرطان پوست است. اگر چه ملانوم بدخیم فقط ۵ درصد سرطانهای پوستی را تشکیل می دهد، اما شایعترین علت مرگ در اثر بیماریهای پوستی است. شیوع ملانوما در دهه های اخیر رو به افزایش بوده است.

ملانوم در دوران کودکی و نوجوانی نادر بوده و سن شایع آن ۶۰ سالگی است. در حال حاضر علت اصلی ملانوم ناشناخته است ولی فاکتورهای متعددی از قبیل فاکتورهای ژنتیکی، تابش اشعه ماورا بنفش و تماس های محیطی در بیماری دخیل است. استفاده از منابع مصنوعی تولید اشعه ماورا بنفش و لامپ های نوسانی نیز به عنوان فاکتورهای مساعد کننده محسوب می شوند.

راه های حذف خال:

• برداشتن خال :به وسیله عمل جراحی با احتمال باقی ماندن خط عمل به صورت یک خراش همراه است که بسته به نوع پوست می‌تواند ناچیز یا برجسته باشد.
• تراشیدن خال: در مورد خال‌های سطحی
• سرمادرمانی: در مورد خال‌های سطحی، کک و مک و لکه‌های تیره پشت دست‌ها.
• لایه برداری: در مورد کک و مک
• لیزر: اساس درمانی لیزر، حرارت است که در یک نقطه خاص ایجاد می‌شود، بدون اینکه بافت‌های مجاور آسیب ببینند. انرژی حرارتی ساطع شده از لیزر به ملانین برخورد می‌کند و سلول‌های حاوی ملانین از بین رفته و ملانین آنها به وسیله سیستم ایمنی پاکسازی می‌شود. البته قبل از درمان با لیزر در خال‌ها تشخیص قطعی باید صورت گرفته باشد چون در بعضی موارد ملانوم بدخیم (سرطان پوست) خود را فقط به صورت یک خال نشان می‌دهد و در صورت عدم تشخیص قطعی می‌تواند برای بیمار مشکل‌ساز باشد. همانطور که گفته شد، اغلب خال‌ها در اثر تجمع خوش‌خیم سلول‌های ملانین‌ساز ایجاد می‌شوند اما تعداد کمی از این خال‌ها می‌توانند بدخیم شوند. تشــخـیص این خال‌های مسـتعد به بدخـیمی بسیار راحـت است.
  هـر خالی که تغییر رنگ و شکل ویا اندازه پیدا کـند می تواند استعداد بدخیمی داشته باشد. البته نه به این معنا که حتما بدخیم می‌شود اما درصد بدخیمی در خال‌هایی که تغییر پیدا می‌کنند، بیشتر است.

مواردی که نام برده می‌شود نیاز به آزمایش و در صورت لزوم برداشتن دارند:

• بزرگ شدن سریع خال
• رنگ‌ ضایعه‌ از خرمایی‌ تا قهوه‌ای‌ تیره‌ در یک‌ زمینه‌ صورتی‌رنگ‌
• قطر ۵ تا ۱۵ میلی‌متر (بزرگتر از خال‌های‌ معمولی)
• تعدادبسیار زیاد (افراد دارای‌ خال‌های‌ بدخیم‌ ممکن‌ است‌ تا حدود ۱۰۰ خال‌ پوستی‌ داشته‌ باشند در حالی که بیشتر افراد معمولی‌ حداکثر ۱۵ تا ۲۰ خال‌ دارند.)
• افزایش رنگ خال (تیره تر شدن)
• هـر نـوع تغییر در رنگ خال به صورت نامتقارن
• رشد قسمتی از خال و نامتقارن شدن از نظر شکل خال
• تغییر در حاشیه خال از نظر رنگ یا شکل
• زخمی شدن خال و ایجاد خونریزی
• دردناک شدن یا خارش خال

زگیل

زگیل یک نوع تومور خوش خیم پوستی است که در اثر آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می گردد و ممکن است نواحی مختلف بدن را درگیر نماید. شایعترین نوع آن در دستها و پاها ایجاد می گردد و ضایعه معمولا بدون درد است. این بیماری یکی از شایعترین بیماری های جلدی است که حدود ۱۰ درصد جامعه را درگیر می نماید. در درصد کوچکی از موارد زگیلها طی مدت ۳ ماه به صورت خود به خودی از بین می روند که بهبودی خود به خودی در اطفال به مراتب بیشتر از بزرگسالان می باشد.
معمولا هر چه اندازه و تعداد آنها کمتر باشد امکان بهبود خود به خودی بیشتر است. درمان های متعددی برای آن پیشنهاد شده است که بسته به شرایط فرد نظیر سن، جنس و مسائل زیبایی توسط پزشک انتخاب می گردد. از بین این روش ها استفاده از امواج لیزر عوارض کمتری داشته و میزان موفقیت بالاتر است.

انواع زگیل

زگیل‏های معمولی:

این نوع معمولاً اطراف ناخن، روی انگشتان و پشت دست بوجود می‏ آید و بیشتر در قسمت‏هایی که در پوست خراشیدگی ایجاد شده است (مثلاً به دنبال جویدن ناخن‏ها یا کندن گوشه‏ های ناخن) بوجود می‏آیند

زگیل‏های کف ‏پا:

معمولاً در کف ‏پا ایجاد می‏شود و به تعداد زیاد و دسته دسته بوجود می‏ آیند زگیل‏ کف پا به سمت خارج پوست برجسته نمی‏شوند زیرا فشار حاصل از راه رفتن روی کف‏ پا باعث صاف و پهن شدن آنها شده و آنها را به داخل پوست فشار می‏دهد. در سطح ا ین نوع زگیل‏ها اکثراً نقاط سیاهی دیده می‏شود که همان عروق خونی هستند که تغذیه آن را به عهده دارند. زگیل کف ‏پا ممکن است دردناک باشند، مثل اینکه سنگی در کفش باشد .

زگیل صورت (زگیل مسطح)

این زگیل‏ها از سایر انواع کوچک‏تر بوده، سطحی هموارتر دارند و اکثراً به تعداد زیاد ایجاد می‏شوند (۲۰ تا ۱۰۰ عدد)، ممکن است هر جایی از بدن را درگیر کنند ولی در کودکان بیشتر روی صورت بوجود می‏آیند. این زگیل‏ها بیشتر اوقات در آقایان در نواحی رویش ریش و در خانم‏ها روی ساق پا پیدا می‏شوند. که احتمال صدمه دیدن آن هنگام تراشیدن موهای این قسمت‏ها وجود دارد.

زگیل‏ تناسلی:

زگیل‏های تناسلی مشکل شایع و نگران کننده‏ای در بالغین به شمار می‏روند و اکثراً کوچک و صاف هستند ولی می‏توانند باریک و بلند هم باشند. سطح آنها نرم بوده و بر خلاف بقیه زگیل‏ها زبر و پوسته‏ پوسته نیستند. زگیل‏های تناسلی در خانم‏ها ممکن است، داخل مهبل یا گردن رحم، اطراف معقد و یا داخل راست روده را گرفتار کنند. ویروس‏هایی که عامل زگیل‏های تناسلی هستند به ندرت باعث زگیل‏های دست یا پا می‏شوند ولی می‏توانند باعث پدید آمدن زگیل‏هایی در دهان گردند. بنظر می‏رسد زگیل‏های تناسلی با سرطان‏های ناحیه تناسلی مرتبط باشند.

علت زگیل

زگیل‏ ها می‏توانند از شخصی به شخص دیگر و گاهی بطور غیرمستقیم از طریق وسایل آلوده منتقل شوند. از زمان اولین تماس با ویروس تا زمانی که ضایعه آنقدر بزرگ شود که با چشم قابل دیدن باشد معمولاً چندین ماه طول می‏کشد.

خطر ابتلا به زگیل‏های دست، پا و زگیل‏های صاف کم است. در صورتی که زگیل‏ تناسلی بیشتر واگیردار هستند. بنابراین لازم است تدابیری بکار برده شوند که از انتقال زگیل‏ تناسلی از بیمار به همسر او جلوگیری شود.

برخی، به علت ضعف ایمنی نسبت به ویروس HPV هر بار که با این ویروس تماس پوستی پیدا می‏کنند، به ضایعات جدیدی مبتلا می‏شوند. اگر پوست به هر شکل آسیب ببیند، ویروس‏ها راحت‏ تر منجر به بروز بیماری قابل رؤیت می گردند، به همین دلیل کودکانی که ناخن خود را می‏جوند یا گوشه ‏های ناخن خود را می‏کنند، بیشتر مبتلا به بیماری می‏شوند. همچنین بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر مستعد عفونت با این ویروس‏ هستند.

درمان

در کودکان، معمولاً زگیل ، بدون درمان و پس از طی دوره‏ای چند ماهه تا چند ساله ناپدید می‏شود. با این حال، از آنجا که احتمال گسترش زگیل به سایر نواحی بدن فرد مبتلا و یا انتقال آن به افراد دیگر وجود دارد، درمان زگیل منطقی به نظر می‏رسد. بویژه هنگامی که زگیل‏ باعث ناراحتی یا درد شوند، درمان ضرورت می‏یابد. در زگیل‏های تناسلی مزمن، احتمال ابتلا به سرطان پوستی تا حدودی افزایش می‏یابد.

همچنین در خانم‏های مبتلا به زگیل تناسلی احتمال ابتلا به سرطان گردن رحم بیشتر است. به همین دلایل، همه بالغین مبتلا به زگیل تناسلی باید تحت درمان قرار گیرند. تمامی خانم‏های مبتلا به زگیل تناسلی حتی پس از درمان باید بطور منظم آزمون پاپ‏اسمیر انجام دهند

پزشکان بسته به سن بیمار و نوع زگیل، درمان‏های متفاوتی را به کار می‏برند:

• در کودکان، زگیل‏های معمولی را می‏توان با استعمال روزانه ترکیبات حاوی اسید سالیسیلیک ضعیف درمان نمود. معمولاً این روش ناراحتی زیادی ایجاد نمی‏کند ولی ممکن است هفته‏ ها طول بکشد تا نتایج قابل قبول بدست آید. اگر زگیل دردناک و زخمی شود، درمان بطور موقت باید متوقف گردد.
• در بزرگسالان و نوجوانان، منجمد کردن با ازت مایع (کرایوتراپی)، یکی از قدیمی ترین روش های درمان می‏باشد. این روش درمانی خیلی دردناک نیست و پیدایش اسکار ناشی از آن نادر است. با این حال تکرار این درمان پس از یک تا سه هفته برای بهبودی کامل کلیه زگیل‏ها معمولاً ضروری است. در این روش احتمال عود ضایعه وجود دارد.
• سوزاندن با برق (کوتر کردن) روش دیگری است که زگیل طی یک مرحله برداشته می‏شود. احتمال ایجاد جوشگاه و درد، طی این روش بسیار بیشتر از منجمد کردن است.
• درمان زگیل‏های کف‏ پا مشکل است زیرا قسمت اعظم آن زیر سطح پوست قرار دارد. روش‏های مختلف درمان آن عبارتند از: استفاده از چسب‏های اسید سالیسیلیک، استعمال مواد شیمیایی دیگر.
• معمولاً درمان زگیل‏ های تناسلی از همه موارد مشکل‏تر است. ابتدا باید جای تمامی زگیل‏ها مشخص شود. این امر مستلزم معاینه مهبل و گردن رحم در خانم‏ها و راست روده در هر دو جنس است. ممکن است درمان مرتب و مکرر در مطب و با استفاده از برخی اسیدها یا منجمد کردن لازم باشد.
• روش درمانی دیگر ایمونوتراپی است که بوسیله آن سیستم دفاعی بدن جهت نابودی ویروس تقویت می‏شود.
  در مورد تشخیص و تعیین راه صحیح درمان زگیل باید به توصیه‏ های پزشک توجه کنید.
  شایان ذکر است لیزر برای تمامی انواع زگیل‏ها کاربرد دارد، موفقیت درمانی با لیزر بسیار بالا است. میزان عود در این روش بسیار پائین است و درد یا خونریزی حین عمل وجود ندارد همچنین اسکار بعد از عمل بسیار ناچیز است ولی اصولا درمان با لیزر بسیار گران است.

علت عود زگیل‏ها چیست؟

گاهی اوقات بنظر می‏رسد به همان سرعتی که زگیل‏های قدیمی از بین می‏روند، زگیل‏های جدیدی پدیدار می‏شوند. دلیل این امر انتقال ویروس از زگیل های قدیمی به پوست اطراف آنهاست قبل از اینکه درمان شده باشند.
بهترین راه محدود کردن زگیل این است که زگیل‏های جدید را به همان سرعتی که رشد می‏کنند درمان کنیم تا آنها فرصت کمتری برای پخش کردن ویروس به پوست اطراف داشته باشند.
از سوی دیگر، هیج روش درمانی قطعی برای زگیل وجود ندارد و احتمال عود زگیل پس از هر نوع درمان وجود دارد. البته کمترین میزان عود در روش درمانی با لیزر مشاهده می شود.

پینه و میخچه

تشخیص پینه از میخچه و زگیل مهم است چون از نظر ظاهری شبیه هم هستند.پینه ها شبیه میخچه اند اما کناره های منظم و دایره ای شکل میخچه و هسته مرکزی آن را ندارند. پینه معمولا وسیله ای دفاعی برای حفاظت نسج نرم و حساس زیر پوست است.
در میخچه، موقع فشار به برجستگی، درد عارض می شود در حالی که پینه درد ندارد. زگیل ها هم درد ندارند اما بیشتر متعدد هستند و به تدریج بر تعداد آنها افزوده می شود و در نواحی ای که تحت فشار نیست هم دیده می شود چون عامل زگیل ویروس است نه فشار و به همین علت می تواند در همان محل یا نواحی دیگر پوست هم ظاهر شود. شایع ترین محل بروز پینه، کف دست و پاست اما در هر جایی که فشار و اصطکاک طولانی ایجاد شود، به وجود می آید.
کلا به دلایلی که پوست تحت فشار مدام و مستمر قرارمی گیرد، طبق مکانیسم دفاعی، لایه های سطحی خود را ضخیم می کند تا بتواند از صدمه های فشاروارده به طبقات زیرین پوست و اعضای حیاتی جلوگیری کند. در واقع پینه یک نوع واکنش جبرانی پوست به فشار مدام است.
خانم ها اغلب به علت پوشیدن کفش پاشنه بلند در پشت پاشنه یا به علت پوشیدن کفش های نامناسب در زیر پاشنه پا دچار پینه پا می شوند. پینه در خانم های چاقی هم که کفش بدون پاشنه به پا می کنند نیز شایع است. افراد دیابتی مبتلا به اختلال حس عصبی نیز مستعد این اختلال هستند که اغلب همراه با زخم است. آسان ترین راه از بین بردن پاشنه زبر، صاف کردن و تمیزکردن آن پس از گرم شدن پا با آب گرم در حمام است. نواحی ناصاف و خشن را به ملایمت با برس نرم یا سنگ پا بسابید و تمیز کنید. این کار باعث از بین رفتن سلول های مرده و پینه پا می شود. پینه پس از خیس شدن و مالش با سنگ پا نازک خواهد شد.

پس از حمام، کرم نرم کننده یا پماد به ناحیه بمالید. پوشاندن نواحی ای که روی آنها کرم زده شده با پوشش پلاستیک یا گذاشتن کفی کمک بیشتری می کند.
شروع درمان باید با از بین بردن اصطکاک و فشار توأم باشد. مدل کفش باید عوض شود. پینه ناحیه آرنج اغلب در شاغلان بعضی از حرف دیده می شود. از طرفی عادت بد جویدن انگشتان در کودکان می تواند باعث بروز پینه در انگشتان شود. پینه دست و آرنج اغلب در نواحی تحت اصطکاک دیده می شود. در این مورد نیز درمان باید شامل مراقبت و کاهش اصطکاک و مصرف کرم های مخصوص است. در پینه پیشانی بعد از درمان های فوق و صاف شدن پوست، برای از بین بردن تیرگی پینه باید کرم های ضدلک مناسب با توجه به رنگ پوست اصلی بیمار همراه با کرم ضدآفتاب تجویز شود. اگر پینه دردناک باشد، حتما باید تحت نظر پزشک درمان شود زیرا پینه عفونی یا تبدیل به میخچه می شود که بعد از کاهش فشار مستمر، درمان آن فقط جراحی است.